Cazê ne tenê cureyekî muzîkê ye; ew di heman demê de çandek, îfadeyek azadiyê û şêwazek jiyanê ye. Cazê ku di destpêka sedsala 20an de li Başûrê Amerîkayê derketiye holê, bi lez û bez li çaraliyê cîhanê belav bûye û di dîroka muzîkê de cihekî bêhempa qezenc kiriye.

Koka Cazê

Koka cazê di nav hevgirtina rîtmên Afrîkî û ahengên Ewropî de ye. Mirovên ku ji Afrîkayê bi rêya bazirganiya koleyan anîne Amerîkayê, di cîhana nû de muzîka xwe ya kevneşopî ji nû ve şekil dane. Blues, ragtime û muzîka olî bingehên cazê ava kirine. Bi taybetî New Orleans wekî cihê jidayikbûna cazê tê hesibandin. Rewşa wê ya bendergehê çandên cihêreng anî cem hev û muzîk dewlemend kir. Komên yekem ên cazê li vir ji dayik bûn û bi lez li seranserê Dewletên Yekbûyî belav bûn.

Serdema Zêrîn: Swing û Komên Mezin

Di salên 1920 û 1930an de, cazê bû muzîka herî populer a Amerîkayê. Ev serdem wekî “Serdema Swing” tê zanîn. Orkestrayên mezin ên wekî Duke Ellington, Count Basie, û Benny Goodman caz anîn holên konserê yên mezin. Swing, digel çanda dansê, bû serdema ku caz gihîşt temaşevanên xwe yên herî fireh.

Derbirîna Kesane û Nûjenî

Yek ji taybetmendiyên herî girîng ên cazê împrovîzasyon e. Vê yekê derfet da muzîkjenan ku hestên xwe bi awayekî azad îfade bikin. Hunermendên wekî Louis Armstrong, Ella Fitzgerald, û Charlie Parker ne tenê not lê di heman demê de hest jî anîn ser dikê.

Belavbûna Cîhanî

Caz piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn li Ewropayê û dûv re li seranserê cîhanê belav bû. Klûbên cazê li bajarên wekî Parîs, London û Berlînê vebûn. Festîvalên cazê li Japonya, Rûsya û heta Tirkiyeyê dest pê kirin. Îro, caz bûye zimanekî cîhanî.

Caza Îro

Îro, caz bûye celebên cihêreng, bi funk, rock, muzîka elektronîk û heta hip-hopê re bûye yek. Festîvalên cazê li gelek welatên cîhanê têne lidarxistin û yek ji formên herî afirîner ên muzîkê ye.

Encam

Caz ji cureyek muzîkê pir zêdetir e. Ew sembola azadî, afirînerî û têkiliya çandî ye. Ev rêwîtî, ku li barên piçûk ên New Orleansê dest pê kir, îro li ser dikên cîhanê berdewam dike