Medyaya civakî êdî ne tenê çavkaniyek şahiyê ye; ew beşek girîng a jiyana me ya rojane ye. Bi taybetî platformên mîna TikTok û Instagram, bi mîlyonan kesan li ser ekranên xwe asê dihêlin. Lê ev sepan ne tenê dema me dixwin; ew di heman demê de awayê xebata mejiyê me jî diguherînin.Ji ber vê yekê, vîdyoyên kurt, agahdariyên domdar û herikîna bêdawî çawa bi rastî bandorê li mejiyê me dikin?

Derûnnasiya Vîdyoyên Kurt

Nehêniya serkeftina TikTok û Instagram Reels di naveroka wan a kurt û bilez de ye.Vîdyoya navînî tenê 15-30 saniye dom dike.Ev dirêjahî ji bo çalakkirina “mekanîzmaya xelatê” ya mejiyê me îdeal e.Her vîdyoyek nû wekî xelatek piçûk tê dîtin.Zanyarên mejî dibêjin ku ev celeb naverok berdana dopamînê zêde dike. Dopamîn wekî hormona bextewarî û motîvasyonê tê zanîn. Bi gotineke din, bi her gerandinê re, mejiyê me hîs dike ku ew “diyariyek” nû werdigire.Encam? Xwesteka ji bo bêtir gerandinê û adetek bikaranînê ya ku nêzîkî tiryakê ye.

Kêmkirina Dema Baldariyê

Temaşekirina fîlmek du saetan berê normal bû. Îro, bi mîlyonan kes piştî vîdyoyek yek-deqîqeyî bêzar dibin. Ev ji ber ku medyaya civakî baldariya me kurt kiriye.Naveroka ku bi berdewamî diguhere mêjiyê me perwerde dike ku bersivê bide teşwîqkirina bilez.Fokuskirina demdirêj dijwar dibe.”Baldariya domdar” di zarok û ciwanan de gelemperî dibe.Li gorî lêkolînekê, baldariya navînî ya mirovan di salên 2000-an de 12 saniye bû, lê îro ew daketiye tenê 8 saniyeyan. Ev ji baldariya masiyek zêrîn jî kurttir e!

Xefka berhevdana civakî

Xwezaya giran a dîtbarî ya Instagramê dibe sedem ku bikarhêner bi berdewamî xwe bi yên din re bidin ber hev.

Laşên bêkêmasî

Şêwazên jiyanê yên luks

Wêneyên betlaneyê yên bêqusûr

Ev hemû naverokên fîltrekirî, kurkirî û sererastkirî ne. Lê mêjiyên me wê wekî rast dibînin.Ev rewş rîska van tiştan zêde dike:

Xwebaweriya kêm

Nexweşiyên fikaran

Depresyon.

Ev bandor bi taybetî di nav ciwanan de xurt in.

Çawa Algorîtma Mejiyê Me Manîpule Dikin

TikTok û Instagram algorîtmayên bihêz bikar tînin da ku bikarhêneran dirêjtir li ser platformê bihêlin.Ew vîdyoyên nû li gorî naveroka ku em temaşe dikin nîşanî me didin.Ev me dixe nav “çerxek bêdawî”.Mejiyê me bêyî ku em pê hay bibin, bi berdewamî heman celeb naverok tê xwarin. Ev cureyek balonek derûnî diafirîne:Em tenê hin raman û şêwazan dibînin.Derfeta me ya ku em bi perspektîfên cûda re rû bi rû bimînin kêm dibe.

Rêyek Derketinê Heye?

Medyaya civakî dê ji jiyana me winda nebe, lê em dikarin kontrolê bigirin destê xwe.

Sînorên demê: Danîna sînorek demê ji bo karanîna rojane.

Girtina agahdariyan: Dûrketina ji balkişandinên domdar.

Detoksa dîjîtal: Hefteyê rojek bê medyaya civakî.

Ezmûnên jiyana rast: Derbaskirina demê bi hevalan re rû bi rû, dest bi hobiyan kirin.